Voor veel medicijngebruikers van verslavende medicatie is het wel ofniet stoppen een belangrijk onderwerp. Logisch ook, want niemand wil langer medicatie gebruiken dan echt nodig is. Maar als je stopt, wanneer moet je dat dan doen en hoe doe je dat?
Voor iedereen geldt: bouw nooit helemaal op eigen houtje af en overleg dit altijd met je arts en/of behandelaar. ‘Cold turkey’ stoppen met medicatie kan in sommige gevallen ernstige onttrekkingsverschijnselen veroorzaken en tot heftige psychotische en/of stemmingsklachten leiden.
ZET DE VOOR- EN NADELEN OP EEN RIJ
Voor elk geneesmiddel (en eigenlijk elke behandeling in de geneeskunde) geldt dat de voordelen groter moeten zijn dan de nadelen. De volgende vragen kunnen je helpen deze balans te bepalen. Beantwoord de vragen eerst zelf, en stel ze daarna aan je psychiater of huisarts, dan kun je de antwoorden vergelijken.
Waarom denk ik na over het stoppen? Waarom gebruik ik de medicatie? Hoe goed heeft het middel geholpen? Heb ik (veel) last van bijwerkingen? Heb ik weleens eerder geprobeerd te stoppen? Wat zijn andere voor- en nadelen voor mij?
Alleen stoppen vanwege een taboe of negatief bericht vanuit de media is een slecht startpunt. Kijk kritisch naar je medicijngebruik en wat de voor- en nadelen van stoppen zijn.
WEET WAT JE KAN VERWACHTEN
Vanwege de ontwenningsverschijnselen die je kunt krijgen bij het stoppen met medicatie is het belangrijk voor jezelf om te weten wat je mogelijk kunt verwachten. Onttrekkingsklachten zijn heel normaal bij vele vormen van medicatie en niet iets wat alleen bij medicatie voorkomt die verslavend werkt. Als er onttrekkingsverschijnselen optreden, dan zijn die gelukkig vaak mild.
De meest voorkomende onttrekkingsklachten zijn griepachtige verschijnselen(spierpijn, misselijkheid, hoofdpijn, zweten, moeheid en duizeligheid), maar ook kun je last krijgen van prikkelbaarheid, slaapproblemen, angst en stemmingswisselingen. De klachten treden meestal een aantal dagen na de dosisverlaging op en duren meestal ongeveer 1 tot 4 weken. Over het algemeen geldt: hoe sneller je afbouwt, hoe ernstiger de onttrekkingsverschijnselen. In één keer stoppen is dan ook bijna altijd een slecht plan.
Onttrekkingsklachten zijn natuurlijk erg vervelend, maar dat betekent niet dat het stoppen met medicatie altijd erg moeizaam gaat of dat stoppen onmogelijk is. Veel van deze klachten kunnen bovendien verminderd worden door de dosis (nog) langzamer te verlagen of door andere maatregelen (zie de volgende tips).
KIES HET GOEDE MOMENT
Het is niet verstandig om met medicatie te stoppen tijdens een stressvolle periode, dus als er weinig stabiliteit is in je leven. Denk bijvoorbeeld aan een scheiding, relatieproblemen, stress op het werk, of grote financiële zorgen. Probeer dan eerst in rustiger vaarwater te komen voordat je aan afbouwen begint. Ook is het niet verstandig om af te bouwen als je nog veel last van klachten zoals somberheid of angst hebt. Stoppen kan op dat moment de klachten verergeren. Als je gaat afbouwen, dan is het sowieso verstandig om niet tegelijk heel veel andere dingen in je leven aan te pakken. Relatietherapie, stoppen met roken, of afvallen zorgen voor extra hooi op je vork. Als je je medicatie wil afbouwen, focus je dan daar op.
PRAAT EROVER MET JE OMGEVING
Het is vaak niet makkelijk om met je omgeving over verslaving te praten, maar dat maakt het niet minder belangrijk. Mensen die dichtbij je staan zien vaak heel goed hoe het met je ging en gaat. En ook al hebben ze zelf misschien een mening over medicatie, veel vaker willen mensen vooral dat het goed met je gaat. Probeer dus duidelijk te krijgen hoe je partner, kinderen en goede vrienden aankijken tegen je medicijngebruik. Hebben ze bijvoorbeeld eerder gezien dat afbouwen niet lukte, of hebben ze van dichtbij meegemaakt dat antidepressiva wel of niet goed hielpen? Via onze chat (ga naar de chat) kun je een eerste stap zetten om erover te praten met iemand.
MAAK EEN GOED AFBOUWPLAN
Als je wil stoppen met je medicatie, dan is een goed afbouwplan van groot belang. Bij zo’n belangrijk onderwerp moet je niets aan het toeval overlaten (ook al heb je niet alles in de hand). Maak daarom in overleg met je omgeving en je arts een afbouwplan. Belangrijk is dat je er zelf actief over meedenkt. Zo’n plan is persoonlijk – voor de een zijn andere dingen belangrijk dan voor de ander. In een afbouwplan spreek je af hoe lang je over het afbouwen doet en in welke stappen je de dosering vermindert. Neem daar de tijd voor (minimaal enkele weken maar liever minimaal een maand), en bouw eerder langzamer dan sneller af. Dat geldt zeker als je al lang antidepressiva slikt of veel last had van angstklachten toen je antidepressiva ging gebruiken. En vooral aan het einde kunnen doseringsverlagingen relatief meer klachten geven, dus dan is het niet gek om aan het eind minder snel omlaag te gaan dan in het begin.
